تعداد فوت شدگاني كه هيچ وارثي ندارند و اموالشان در نهايت به نفع دولت ضبط مي شود، زياد نيست. در ازاي آن بيشتر فوت شدگان، ورثه اي عريض و طويل دارند كه وقتي اموال ميانشان تقسيم مي شود به هر كدام سهم ناچيزي مي رسد. در مقابل برخي نيز سهم الارث قابل توجهي دارند به طوري كه با تقسيم ارث ميان آنها زندگي هر كدامشان از اين رو به آن رو مي شود.
در بين اين دو گروه يعني چه آنها كه ارث اندكي از متوفي مي برند و چه آنها كه با سهم الارث خود به رفاه مي رسند، كساني هستند كه يا به دنبال تباني براي بيشتر سهم بردن هستند يا به دنبال حذف بقيه ورثه، اما قوانين ارث و سهم هر يك از افراد از آن كاملا مشخص است و آن طور كه اكبر عراقي، وكيل پايه يك دادگستري مي گويد هيچ فردي نمي تواند فرد ديگر را از رسيدن به ارث محروم كند، در حالي كه اگر در جايي در حق برخي افراد اجحاف شود راه محاكم دادگستري، طرح شكايت و تلاش براي احقاق حقوق از دست رفته نيز براي آنها باز است.
با اين كه نحوه تقسيم ارث در قانون روشن است برخي ورثه براي تصاحب اموال به نفع خود تلاش مي كنند. در برخي خانواده برادران سعي در حذف خواهران از پروسه تقسيم ارث دارند و در بيشتر موارد موفق هم مي شوند. اگر دختري چنين وضعي پيدا كرد بهترين راه براي احقاق حقوقش چيست؟
موفقيت احتمالي برادران يا هر وارثي در تصرف بظاهر قانوني اموال متوفي فقط منحصربه ارث نيست و در هر مورد كه امكان تهيه و جعل سند حتي سند عادي عليه شخص يا اشخاصي وجود داشته باشد، مي تواند مصداق پيدا كند.
اما در موضوع ارث، دختر يا هر ورثه اي كه حقوقش (سهم الارث وي) در معرض تضييع قرار گرفته است بايد در مرحله اول وارث بودن خود و ثبت وجود تركه يعني اموال (ولو با اسناد عادي) ��F�Z�D8�اي مورث (متوفي) را اثبات كند، يعني بايد ثابت كند او وارث متوفي است و متوفي هم اموالي داشته است.
در گام دوم او بايد مدارك محكمه پسند يا شهودي دال بر جعلي و غيرواقعي بودن اسناد و مدارك وارث يا وارثين جاعل را به دادگاه صالحه (كه در اين مورد خاص، دادسراي محل اقامت جاعل يا جاعلان يا محل وقوع جرم است) با طرح دعوي كيفري ارائه كند. در مورد دعاوي حقوقي نيز ابطال اسناد مالكيت وراث جاعل را در رابطه با اموال غيرمنقول، از دادگاه محل وقوع اموال و در رابطه با اموال غيرمنقول از دادگاه محل اقامت خوانده يا خواندگان مطالبه كند.
اين وضع در مورد برخي مادران هم صدق مي كند، يعني فرزندان با اين كه مي دانند مادر در خانه پدري حق و حقوقي دارد و از بابت مهريه طلبكار است، سهم او را ناديده مي گيرند. اين گروه از زنان براي احقاق حقشان بايد چه كار كنند؟
در مورد اين افراد هم وضع به همين شكل است. در واقع مادر (زن متوفي) نيز مثل هر وارث ديگري كه حقوقش (سهم الارث وي) مورد تضييع قرار گرفته است بايد وجود اموال هنگام فوت متوفي و جعلي يا غيرواقعي بودن هرگونه انتقال به نام غير را اثبات كند و سپس از محل تركه يا اموال متوفي، سهم الارث و مهريه خويش را از همه وراث با طرح دعوي حقوقي، از دادگاه ذي صلاح مطالبه كند.
اگر برخي ورثه با همكاري يكديگر موف�␙� S�I����c��w}q��㉭روم كردن ورثه ديگر از ارث شدند آيا ورثه اي كه از ارث محروم مانده است بعد از تقسيم ارث از سوي آنها مي تواند اين موضوع را از مراجع قانوني پيگيري كند؟ او بايد به كجا مراجعه و چه دادخواستي مطرح كند؟
از لحاظ قانوني هيچ يك از وراث و حتي مورث (كسي از او به ديگران ارث مي رسد) نيز حق محروم كردن، وراث يا وارثين ديگر را ندارند كه در صورت تحقق عملي آن (كه يا از طريق تأمين اسناد مجعول اعم از رسمي و عادي صورت مي گيرد يا از طريق تقسيم غلط ارث كه آن هم طبق ماده ۶۰۱ قانون مدني باطل محسوب مي شود) مدعي (شخص متضرر از ارث يا تقسيم آن) بايد به دادگاه صلاحيتدار مراجعه كرده و دادخواست ابطال به طرفيت جاعل يا جاعلان و در تقسيم غلط ارث، به طرفيت همه وراث را به مرجع قضايي ارائه كند.
در برخي موارد ديده مي شود مادر خانواده پس از فوت شوهرش يا بقيه وراث بعد از مرگ پدر حاضر به تخليه خانه براي تقسيم ارث نمي شوند. آيا آنها چنين حقي دارند و اگر ندارند بقيه وراث بايد به چه طريقي آنها را از ادامه اين كار بازدارند؟